روزنوشت سیزدهم اسفندماه ۱۳۹۴/ گزارش یک بعداز ظهر پنجشنبه...
محمد مصدق، شاهزاده قاجاری و نخست وزیر دوران پهلوی که به خاطر سالها فعالیت سیاسی ،مبارزات علیه انگلیسی ها و ملی شدن صنعت نفت و همراهی با آیت الله کاشانی، مغضوب شدن نزد شاه جوان و سرانجام تبعید و مرگ در تنهایی ، نقشی موثر در تاریخ معاصر دارد،در خانه ای به دنیا آمده است و دوران کودکی خود را در آن گذرانده،که هیچ نام نشانی از او را ندارد. این خانه صدو پنجاه ساله در محله سنگلج،که در میان انبوهی از خانه های قدیمی و نوساز،خاطرات خود را پنهان کرده،در ضلع شرقی خیابان وحدت اسلامی،پایین تر از چهارراه ابوسعید قرار دارد.
میرزا هدایت الله وزیردفتر،وزیر مالیه-دارایی-دوران ناصرالدین شاه-پدر و نجم السلطنه نوه عباس میرزا ولیعهد فتحعلی شاه قاجار مادر محمد مصدق در این خانه زندگی می کرده اند ،مصدق هم دراین خانه به دنیا آمده است.البته حدود صد سال است که این خانه به مالکیت خانواده فتوت درآمده است و هم اکنون سومین نسل خانواده فتوت در آن زندگی می کنند.داماد این خانواده که ما را(به اتفاق آقای ملکی شهردار منطقه 12،آقای سعادتی قایم مقام ایشان و آقای هادیان از اهل فرهنگ و علاقمند به تهران بودیم ) در بازدید از خانه همراهی می کردند آقای نفیسی بودند، ایشان پیرمردی فرهیخته ،و اهل علم وفرهنگ بودند ،خود دانش آموخته دانشگاه معتبر برکلی –آمریکا- و از اقوام سعید نفیسی نویسنده توانای معاصر بودند.
خانه ششصد متر عرصه دارد و حدود پانصد متر اعیانی. دو کله است، هم شمالی است و هم جنوبی.ورودی جنوبی آن ، وروی اصلی آن است که در بالای سر در آن کاشی معرقی نصب شده است :لا اله الله،محمد رسول الله و آله آل الله.
قسمت شمالی خانه ، بعد ها ساخته و به بنای اصلی اضافه شده است ،که آقای نفیسی تاریخ ساخت آن را 1314 می دانند.البته این بخش از خانه به خاطر گود برداری زمین مجاور و احداث ساختمان جدید در کنارش،نشست کرده است.
وقتی از قسمت جنوبی وارد می شویم ،نمای ساختمان کاملا دیده می شود،ساختمانی دو طبقه قاجاری ،با ستونهایی که پشت بام را به بهارخواب و بعد به حیاط متصل می کند؛شکوه خاصی دارد.البته درختان حیاط هم بسیار زیبا و حوض آبی رنگ داخل حیاط هم نمای قدیمی خانه را کامل می کند.
از حیاط وارد طبقه پایین می شویم.درها و پنجره ها همگی چوبی ، با رنگ کرم هستند.ترکیبی که در خانه پدربزرگهامان شاید دیده باشیم.بخشهایی از دیوارها کاشی قاجاریست که بسیار نفیس و گرانبهاست.در هر طبقه یک اتاق مرکزی قرار دارد که بقیه اتاقها به آن راه دارند.
از راه پله بسیار زیبایی که در پاگرد به دوراه پله در چپ و راست منتهی می شود،به طبقه بالا می رویم.ساختار کلی طبقه پایین و بالا شبیه است اما طبقه بالا مجلسی تر است.سقف چوبی زیبا،گچبری با رنگهای شاد ،شومینه و سقف بلند و پنجره ای نورگیر که به بهارخواب و حیاط دید دارد.نرده های راه پله ها،خودشان زیبایی کم نظیری دارند.
شهرداری آمادگی دارد این بنای تاریخی را تملک و حفاظت کند ، حالا منتظر پاسخ مالکین این بنای ارزشمند است.