اوباش اینترنتی یا ترول (در زبان انگلیسی: Troll) در گفتمان اینترنتی به افرادی گفته میشود که با رفتار تخریب گرانه در فضای وب به دنبال جلب نظر کاربران، ایجاد تشنج و بیان مطالب محرک و توهینآمیز هستند.
اوباش اینترنتی فردی است که در اتاقهای گفتگو، تالارها، وب نوشتها یا تارنماهای کاربر-محور پیامهایی ارسال میکند که حاوی مطالب ناراحت کننده یا جنجال برانگیز است. در حالی که در یک جمع اینترنتی کاربرانی با حسن نیت بحثی را دنبال میکنند، اوباش اینترنتی با تحریک سایرین و با پیش کشیدن بحثهای نامربوط یا توهین آمیز، به دنبال مطرح کردن خود و متشنج کردن فضای گفتگو است.
اطلاق اوباش اینترنتی به یک کاربر بعضاً ممکن است امری نسبی باشد. به این معنی که نوشتههای یک کاربر ممکن است از دید بخشی از کاربران یک وب گاه خراب کاری و اوباشی گری تلقی شود ولی همان نوشتهها از دیدگاه عدهای دیگر، سازنده و مفید باشد. در این موارد معمولاً موضوع به اختلاف نظر میان افراد و لحن گوینده برمیگردد. تشخیص نهایی اینکه چه نوشتهای تخریبگرانه و چه کاربری اوباش اینترنتی است با مدیر وبگاه یا تالار گفتگو است. جریمه کاربر خاطی میتواند محدود شدن استفاده از امکانات سایت یا مسدود شدن کامل حساب کاربری یا حتی وارد شدن آی پی کاربر در لیست سیاه باشد.
یکی از چالشهای دائمی دارندگان وب گاهها و تالارهای گفتگو مقابله با خرابکاری و در عین حال برقراری آزادی بیان است. آزادی بی حد و حصر باعث تحمل اوباشها میشود و در نهایت به بر هم خوردن فضای آرام گفتگو میانجامد و از طرفی کنترل و حذف انتقادات هم به دیکتاتوری ختم میگردد. یکی از تکنیکهای بازدارندهای که سایتهای شناخته شده نظیر فیس بوک، بلاگر و غیره برای مقابله با خرابکاری انجام میدهند محدود کردن امکان فعالیت به کاربران ثبت نام کرده است. با این روش آمار خرابکاری تا حدی کاهش مییابد چرا که خرابکاری را مشکل تر و ردیابی کاربر خاطی را آسان تر میکند.
ذکر این نکته ضروریست که اوباشی گری اینترنتی یک رفتار است و اوباش اینترنتی لزوماً این رفتار را تمام مدت و در همه سایتها بروز نمیدهد. ممکن است یک کاربر که در ابتدا رفتار سازنده داشته است برای مدتی از خود رفتار تخریب گرانه نشان دهد. لذا عبارت اوباش اینترنتی یک برچسب قطعی نیست، بلکه مقطعی و وابسته به موقعیت است.
یکی از رایج ترین شیوههای اوباشی گری در اینترنت استفاده از مغالطه حملهٔ شخصی است. به این معنی که در بحث با کاربری دیگر به جای آنکه استدلال او را تحلیل کنیم، نیت و شخصیت خود او را زیر سوال برده یا با انگ زدن و فحاشی او را تحریک به مقابله به مثل کنیم.
اخیراً رسانههای جمعی این واژه را در خارج از حوزهٔ وب نیز به کار بردهاند و حوزه استعمال آن در حال گسترش است.
دعا شده است که معادل انگلیسی این مفهوم، ترول، از یک کارواژه ی کهن در زبان فرانسوی، trôler، وام گرفته شده است که معنای اصلی آن "به دنبال خود کشیدن و به این سو و آن سو بردن دیگران" است. در حالت نام واژه، نام یک هیولای اسطورهای در زبان نروژیِ باستان است. در انگلیسیِ نو به شگردی در ماهیگیری گفته میشود که در آن در یک قایق در حال حرکت، طعمه را به قلاب بسته و برای به دام انداختن ماهیان به آرامی در آب حرکت میدهند.
این اصطلاح برای کاربران وب فارسی هنوز چندان شناخته شده نیست و معمولاً با نوع خاصی از کمیک استیریپهای جوان پسند اشتباه گرفته میشود. فرهنگستان ادب فارسی نیز هنوز واژهٔ معادلی برای آن وضع نکرده است.
واژه اوباش در این مقاله با توجه به نحوه استعمال آن در زبان فارسی به هر دو گونه مفرد و جمع به کار رفته است.
انواع شناخته شده اوباش اینترنتی
اوباش اینترنتی از لحاظ عملکرد، طبع و شخصیت به چهار دسته اصلی تقسیم میشوند
اوباش بازیگوش
این کاربران معمولاً طرح جدی برای بر هم زدن نظم سایت ندارند و به راحتی قابل شناسایی هستند. روش خرابکاری آنها نیز بسیار پیش پا افتاده و مشخص است و معمولاً با حمله مستقیم به کاربران دیگر همراه است.
اوباش تکنیکی
در اینجا فرد خرابکار بازی را جدی تر گرفته است و طرح هوشمندانه تری برای خرابکاری دارد. معمولاً برای رسیدن به هدف خود دست به خلق یک شخصیت میزند و با ایجاد یک حساب کاربری سعی میکند به صورت مداوم در بحثها ورود کرده و ایجاد تشنج کند.
اوباش تاکتیکی
یک خرابکار بسیار جدی است که برای رفتار تخریب گرانه خود طرح طولانی مدت و بسیار زیرکانه دارد. این افراد معمولاً با همکاری یک یا چند نفر دیگر طرح خود را پیاده میکنند. اینان به طور سازمان یافته و در مدت زمان بسیار طولانی که ممکن است ماهها یا حتی سالها طول بکشد با کمک یکدیگر در سایتها اخلال ایجاد میکنند. تکنیکهای استفاده شده ممکن است به گونهای باشد که شناسایی رفتار خرابکارانه را مشکل کند. معمولاً این افراد از خلاهای قانونی در سایتها و فرومها سوء استفاده میکنند و در درازمدت نظم سایت را بهم میزنند.
اوباش سلطه گر
این گونه از خرابکارها کاربرانی هستند که با سوء نیت اما با ظاهر موجه دست به ایجاد لیستهای پستی (mailing lists) میزنند و حتی ممکن است خود صاحب تالار گفتگو باشند و با رفتار سرکوبگرانه کاربران دیگر را آزار دهند.
رو ندادن به اوباش اینترنتی
اصطلاح شناخته شدهای در فضای وب وجود دارد که در مواجهه با خرابکاری اوباش اینترنتی و برای آرام کردن سایر کاربران به کار برده میشود. در مواردی که کاربری با سوء نیت قصد تحریک سایرین را دارد، معمولاً از سوی کاربران باتجربه گفته میشود که "اوباش را محل نده!" یا "اوباش را نادیده بگیر!" (در انگلیسی:!Don't feed the troll)
علت این است که قصد یک اوباش اینترنتی تنها ایجاد تشنج و تحریک سایرین برای جلب توجه است، نه ایجاد بحث سازنده. برخی کاربران گمان میکنند که با پاسخ دادن مودبانه، استدلال و درخواست از این افراد برای تصحیح رفتارشان میتوانند آنها را اصلاح کنند. با وجود اینکه ممکن است بعضاً کاربران دیگر، بحثی که به قصد ایجاد تشنج شروع شده است را به سمت و سوی درستی هدایت کنند، اما در بیشتر موارد پاسخ دادن به اینگونه افراد به تشنج و درگیری بیشتر میانجامد و اوباش اینترنتی نیز از لحاظ روانی به ادامه کار تشویق میشوند، در حالی که بی اعتنایی به خرابکاری این افراد و وانهادن آنها به مدیران وب گاه آنها را از ادامه این کار خسته و منصرف میکند
نقل از ویکی پدیا