پارک های فناوری اطلاعات

پارك فناوري چيست؟

 پارك فناوري از هر جهت مقوله‌اي مبهم و ناشناخته است كه براي توصيف سطح متنوعي از فعاليتها جهت تحريك توسعه كارآفريني شركنهاي كوچك و متوسط دانش محور در يك كشور بكار مي‌رود. عبارت پارك فناوري حداقل 16 مترادف دارد كه رايجترين آنها پارك علمي، پارك تحقيقاتي و قطب فناوري هستند. زمينه‌هاي جديد در فعاليت پاركهاي فناوري دائما در حال زياد شدن هستند تا اين پاركها از رقباي فراوان خود كه حدود 295 پارك فناوري در سراسر جهان هستند، متمايز شوند.

پاركهاي فناوري از اوايل دهه 50 ميلادي در آمريكا ايجاد شدند و امروزه نيز دز سراسر جهان وجود دارند و تعدادشان روز به روز در حال افزايش است. در ابتدا مقوله پارك فناوري تعريف بسيار محدودي داشت كه تمركز اصلي آن بر مستغلات پارك بود، چه‌آنكه طبق اين تعريف دانشگاهها نوعا مستغلات، فضاهاي اداري يا تجهيزات تحقيقاتي را به واحدهاي تجاري اجاره مي دهند. گاهي اوقات اين تركيب به شهركهاي صنعتي يا محل تجمع شركتها شباهت مي‌يابد. امروزه اين مقوله توسعه يافته است تا محدوده وسيعتري از فعاليتها شامل توسعه اقتصادي و انتقال فناوري را در بر گيرد.

اگرچه تعاريف گوناگوني در مورد پارك فناوري ارائه شده است، ولي تعريفي كه ما در اين مقاله آن را مد نظر قرار مي‌دهيم، يك پارك فناوري را واحدي مي داند كه:

1.       با مؤسسات آموزشي و پژوهشي در ارتباط است.

2.       زيرساختها و خدمات پشتيباني، خصوصا مستغلات و فضاهاي اداري را براي واحدهاي تجاري فراهم مي نمايد.

3.       وظيفه انتقال فناوري را بر عهده دارد.

4.       وظيفه توسعه فناوري را بر عهده دارد.

نكته قابل ذكر آنست كه بهرحال همه پاركهاي فناوري به همه اين خصوصيات دست نمي‌يابند و برخي نيز ممكن است وظايفي اضافه بر آنچه ذكر شد نيز داشته باشند. آنگونه كه انجمن بريتانيا در تعريف خود مي‌آورد: مقوله پارك فناوري شامل محدوده وسيع و متنوعي از ابتكارات و نوآوريها مي‌شود كه اين تنوع حتي در داخل يك پارك نيز وجود دارد. بنابراين امكان ارائه تعريفي محكم و فراگير در اين مورد وجود نخواهد داشت.به عنوان مثال، در سال 1993 در ايالات متحده آمريكا مساحت متوسط پاركهاي فناوري 200 هكتار بود با بيش از 200 هزار فوت مربع ساختمان، 12 شركت عضو، 300 نفر شاغل و 250 هزار دلار بودجه عملياتي. پاركهاي خارج از ايالات متحده عموما حجمي كوچكتر دارند و در  موقعيتهاي بسيار متفاوتي قرار دارند؛ از يك فضاي سبز وسيع در محيطي روستايي گرفته تا پاركهاي عمودي در ساختمانهاي بلند واقع در شهرهاي بزرگ. امروزه، حدود 250 پارك فناوري در انجمن بين‌المللي پاركهاي علمي عضو هستند و 295 پارك عضو انجمن پاركهاي فناوري مرتبط با دانشگاه مي‌باشند.

نامهاي ديگر:

همانگونه كه تعريف ثابتي براي پارك فناوري وجود ندارد، اصطلاح ثابتي نيز براي براي وظايفي كه پاركهاي فناوري انجام مي‌دهند بكار نمي‌رود. اگرچه در ايالات متحده پارك فناوري، پارك تحقيقاتي يا پارك تحقيقات فناوري بكار مي‌رود، اصطلاح پارك علمي در انگلستان و اروپا رايجتر است و عبارت قطب فناوري در فرانسه بسيار استفاده مي‌شود. در زير ليستي از اصطلاحاتي كه مترادف با پارك فناوري بكار مي‌روند،آمده است:

 ü      پارك تجاري

ü      پارك رايانه‌اي

ü      پارك فناوري پيشرفته

ü      پارك صنعتي

ü      مركز نوآوري

ü      پارك تحقيق و توسعه

ü      پارك تحقيقاتي

ü      پارك تحقيقات و فناوريَ

ü      پارك علمي و فناوري

ü      شهرك علمي

ü      پارك علمي

ü      مركز رشد فناوري

ü      قطب فناوري

ü    شهرك فناوري

هدف اصلي يك پارك فناوري

اگرچه هر شهر يا كشوري ممكن است دلايل متفاوتي براي ايجاد پاركهاي فناوري داشته باشد، ولي عموما هدف اوليه از تشكيل يك پارك فناوري افزايش تعداد شركتهاي كوچك و متوسط دانش محور كه كارآفرين نيز هستند، مي‌باشد تا در يك محيط اقتصادي به فعاليت بپردازند. از اين شركتها به عنوان پشتوانه بخش خصوصي براي كمك به تنوع اقتصادي  نام برده مي‌شود.كشورهاي در حال توسعه كه تجربه چنداني در زمينه فناوري ندارند، ممكن است از پاركهاي فناوري جهت جذب سرمايه‌گذاري خارجي براي ايجاد شغل و همچنين افزايش درآمدهاي مالياتي استفاده نمايند