تجربه مدیریت شرکت شهربان و حریم‌بان/قسمت نهم
o ادامه آینده شهربان: دستور کار عالی‌ترین سطح مدیریت شهرداری تهران
بر اساس مصوبات جلسه با حضور نمایندگان معاونت برنامه‌ریزی (مدیر کل تشکیلات: آقای سیدرضا مصطفوی)، معاونت خدمات شهری ومحیط زیست (مدیرکل خدمات شهری:آقای فضل الله اندرزی) و معاونت شهرسازی و معماری (آقای حسین خانلری: مدیرکل حریم ) و یگان حفاظت و مدیرعامل شرکت ، کارگروهی تشکیل شد که در نشست‌های آن نماینده امور مجامع شرکت‌ها و در مواقعی نمایندگانی از شهرداران نواحی، معاونین خدمات شهری و صاحب نظران و ذی‌نفعان شرکت شهربان و حریم‌بان هم حضور داشتند. اما روند برگزاری جلسات، به کندی پیش می‌رفت. تقریباً دو ماه ، شاید هم بیشتر، طول کشید تا پیش نویس دستورالعمل اجرایی مورد نظر تهیه شد. این پیش نویس با آخرین اصلاحات که حاصل رفت و برگشت‌ها و بررسی‌های بیشتر بود به آقای دکتر قالیباف ارائه شد و ایشان هم با کلیت آن موافقت نمودند. لازم است اشاره نمایم همین که برای اولین بار بعد از تاسیس شرکت، یک گروه کارشناسی در این سطح به دستور مستقیم شهردار محترم تهران با برگزاری نشست‌های متعدد به واکاوی تجربه شهربان بپردازد، نشان دهنده آن است که شهربان موقعیت خود را در نظام مدیریتی شهرداری تهران بازیافته است و این مهم، موفقیت با ارزشی برای مجموعه شهربان محسوب می‌شود. در هر حال خروجی جلسات کارگروه در آذرماه (یکشنبه نهم آذر) در جلسه شورای معاونین با حضور شهردار محترم تهران مطرح شد. متأسفانه گزارش ارائه شده به عنوان خروجی جلسات کارگروه گزارش یک سویه‌ی تهیه شده توسط اداره کل تشکیلات و کاملاً مغایر پیش نویس تهیه شده با آرای جمعی اعضا و مدعوین در نشست‌های کارگروه بود. بر اساس این گزارش پیشنهاد شد شرکت شهربان و حریم‌بان در مجموعه یگان حفاظت شهرداری تهران قرار گیرد و این یگان بطور کلی مسئولیت‌های ستادی و اجرایی شرکت در همه سطوح از جمله انتخاب نیرو و کنترل عملیاتی شهربان و حریم‌بان را عهده‌دار شود.در حالی که این امر با مصوبه شهریورماه شورای معاونین شهرداری تهران و جمع بندی شهردار تهران در آن جلسه کاملا مغایر بود. ارائه این گزارش برایم بسیار تعجب آور و مایه حیرت بود. پس از ارائه این گزارش، آقای دکتر قالیباف در جمع رو به بنده کردند و گفتند: آقای شریفی می‌خواهم نظر شما در باره این گزارش را، بدون اینکه ملاحظه آقای نادری، آقای داریانی و آقایان دیگر را داشته باشید به عنوان یک کارشناسی که یک سال و اندی مسئولیت شهربان را به عهده دارید، بشنوم. من هم خیلی صریح گفتم من متأسفم که محتوای این گزارش خلاف توافقات صورت گرفته تنظیم و ارائه شد و پشتوانه کارشناسی ندارد. کارگروه در جلسات به این نتایج نرسیده بود. نتایج گفت و گوها این بوده که شرکت شهربان و حریم‌بان در زیر مجموعه معاونت خدمات شهری قرار گیرد، نه یگان حفاظت! و تأکید کردم که قرار گرفتن شهربان و حریم‌بان در زیرمجموعه یگان حفاظت این ذهنیت را ایجاد می‌کند که شهربان به سمت نظامی شدن پیش می‌رود و این مغایر سیاست‌های مدیریت شهری تهران است. قطعاً مقاومت‌هایی صورت خواهد گرفت و روند کار مختل خواهد شد. از طرف دیگر، وقتی که پیشنهاد می شود شهربان در کنترل عملیاتی یگان حفاظت باشد، موضوع ناحیه محوری و نظارت شهرداران نواحی بر اکیپ‌های شهربان خود به خود زیر سوال می‌رود و این با تفکر ناحیه محوری شما و مجموعه مدیریت شهری تهران در تضاد است. نکته دیگر اینکه با اجرای این پیشنهاد، مسئولیت نواحی در محدوده سرزمینی‌شان نادیده گرفته می‌شود. در این صورت اگر تخلفی رخ دهد، معلوم نیست شهربان مسئول است و یا ناحیه؟ در حالی که وقتی مسئولیت بر اساس اصل ناحیه محوری در اختیار شهردار ناحیه باشد، این مرجع باید پاسخگو باشد و امکان نظارت بیشتر است. بعد از اظهار نظر اینجانب، مخالفان و موافقان پیشنهاد ارائه شده در جلسه، با صراحت و بعضا انتقاد شدید صحبت کردند؛ اما خوشبختانه جمع بندی نهایی از سوی دکتر قالیباف و مصوبه ابلاغی شورای معاونین ویژه شهرداری تهران، کاملاً و نکته به نکته موافق دیدگاه‌هایی بود که به استقلال، تثبیت ،تقویت و توسعه شهربان توجه داشت. بر اساس تصمیمات این جلسه گزارش اداره کل تشکیلات بازنگری و لایحه اصلاح وظایف اساسنامه‌ای شهربان و حریم‌بان با همین نگاه در بهمن ماه 1393 از سوی شهرداری به شورای اسلامی شهر تهران ارائه شد. لازم به ذکر است که از بدو تأسیس شرکت شهربان و حریم‌بان اولین باری بود که لایحه بازنگری اساسنامه با تکیه بر تجارب حاصل بصورت نظام‌مند برای بهبود فعالیت و جایگاه شهربان در نظام مدیریتی شهرداری تدوین شد تا جهت گیری‌های شرکت منطبق با افق‌های در پیش رو باشد.
در یک جمعبندی کلی می‌توانم بگویم نشست با آقای دکتر قالیباف با محوریت بررسی موضوع شهربان، اختصاص دستور کار دو جلسه شورای معاونین شهرداری به موضوع شهربان و حریم‌بان، تشکیل کار گروه تخصصی و مصوبات مربوطه و نیز تهیه لایحه اصلاحیه وظایف شهربان در دوره زمانی نسبتا کوتاه موید چند نکته مهم است؛ اول اینکه شهربان و حریم‌بان به قدری اهمیت یافت که شهردار تهران مستقیماً در بررسی مسائل آن وارد شد. دیگر آنکه در جمعبندی نهایی تأکید اصلی بر حفظ هویت شهربان بود و نکته آخر اینکه شرکتی که مدت‌ها در چالش انحلال قرار داشت با رویکرد کارشناسانه، تثبیت و وظایف بیشتر از جمله جلوگیری از سد معبر صنفی و نیز پارکبانی را در گستره شهر تهران عهده‌دار شد. به لحاظ ساختاری نیز تفکر جای گرفتن شهربان در مجموعه یگان حفاظت به نحوی تغییر کرد که یگان حفاظت به عنوان یکی از حوزه‌های معاونت در راستای سیاست‌های شرکت ایفای نقش نماید و به این ترتیب شهربان از شرکت درجه 2 به شرکت درجه 1 شهرداری تغییر وضعیت دهد.
o تلاش برای هویت بخشی به شهربان و حریم‌بان
- برگزاری نشست‌های عمومی در مقیاس خانواده بزرگ شهربان و حریم‌بان به عنوان کوششی در راستای هویت بخشی به شهربان در دوره مسئولیتم مورد توجه بوده است. زمانی که مسئولیت شرکت را عهده‌دار شدم جمع شدن نیروها در قالب برگزاری مراسم صبحگاه و صبحگاه مشترک مرسوم بود. دیدگاهم این بوده که ضمن تداوم وضع موجود، در میان مدت ماهیت این گردهمایی‌ها را تغییر دهم و از آن به عنوان فرصتی برای معرفی شهربان، ارتقای توان نیروهای آن، تقویت تعامل درون بخشی و بین بخشی و در نهایت به عنوان ابزاری برای هویت بخشی به شهربان استفاده کنم. برگزاری مراسم صبحگاه حاصل تجربه همکاران پیش از من با پیشینه نظامی بود. چنین فضایی را مناسب برای پیشبرد سیاست‌های مدیریتی‌ام نمی‌دیدم. به همین دلیل در دوره مسوولیتم به ویژه ماه‌های پایانی، گردهمایی‌ها را در فضای مناسب‌تر و صمیمانه‌تر برگزار کردیم. بسیار علاقمند بودم همکاران شهربان در هر سطحی که خدمت می‌کنند در فضای توأم با احترام و در شأن آنها -که مسئولیت مهم و حساس با ریسک بالا را به عهده دارند –گرد هم آیند و با مدیران شرکت و مدیران شهرداری بنشینند و حس خوبی از این نشست‌ها داشته باشند. این حس خوب در انتقال تجارب و هم افزایی توان و تجارب در پیشبرد امور هم البته موثر است. به همین دلیل سالن ایران زمین که محل جلسات شهردار تهران و اعضای شورای شهر و مدیران عالی شهرداری است را برای گردهم آیی نیروهای شهربان هماهنگ کردیم. می‌خواستم نیروهای شهربان به فعالیت خود افتخار کنند و از اینکه چنین مسئولیتی را بر عهده‌دارند احساس غرور کنند. حضور نیروها در گردهمایی‌ها بسیار محترمانه بوده و سعی بر این بود که تا جای ممکن گفت و گوها یک جانبه نباشد. در کنار آنان بعضا معاون شهردار تهران ،مدیرکل ،معاون شهرسازی منطقه و شهردار ناحیه هم شرکت می کردند. تجمع خوروهای شهربان که با نظم خوبی در محوطه پارکینگ شهرداری پارک شده بودند بسیاری از نگاه‌ها را متوجه شهربان کرد . نگاه‌هایی که قبلاً چندان شناخت و توجهی به این نیروها نداشتند. در برگزاری این گردهمایی‌ها برای پذیرایی از شرکت کنندگان هم پیش بینی‌های لازم انجام شد و هدیه‌ای به رسم یادبود هم برای آنها تدارک دیده شد. گردهمایی‌های شهربان در سالن ایران زمین شهرداری تهران سه بار برگزار شد هر بار گروهی از شهربانان ؛حریم بانان ،کاربران رایانه و موتورسواران شرکت می کردند.. در هر جلسه علاوه بر طرح مسائل فنی و مأموریت‌های شرکت ارتقای آگاهی‌های عمومی همکاران نیز مورد توجه بود. از جمله این موارد می‌توانم به حضور آقای دکتر احسان شمسی، که استاد اخلاق پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران است اشاره نمایم. صحبت‌های ایشان پیرامون ضرورت و چگونگی حفظ کرامت انسانی و حفظ اصول تکریم شهروندان و داشتن نگاه انسان محورانه به شهروندان در انجام ماموریت ها بسیار به دل نشست. در این نشست‌ها سامانه شهربان که یک سامانه مبتنی بر سیستم‌های رایانه‌ای و واسط بین نرم افزار شهرسازی و سایر نرم افزارهای شهرداری تهران بود و شهربانان می‌بایست گزارش مأموریت‌ها را در آن ثبت کنند معرفی شد . علاوه بر این سامانهِ همراه همین نرم افزار که در تبلت و موبایل‌ها قابل برنامه‌ریزی بود و نیز سامانه AVL (نظارت خودرویی) معرفی شد و نیروها با اهمیت و چگونگی استفاده از این ابزارها آشنا شدند. به نظر من همین که پرسنل شهربان در یک فاصله زمانی نسبتا کوتاه، حرکتش را از سمت استفاده از ابزار خشن مثل باتوم و گاز اشک آور به سمت استفاده از رایانه و تبلت تغییر داده، اتفاق خیلی مهمی بود و نگاه به شهربان را در سطح جامعه و در نهاد شهرداری تغییر داد.
ادامه دارد....